(पुरुष मुक्ती वाल्यांनो, लगेच टीका करायला बाह्या सरसावण्याची गरज नाहीये. पूर्ण वाचा आणि मग बडबड करा.)
National Crime Record Bureau च्या २००९ च्या सर्वेक्षणातून आलेले निष्कर्ष इतके भयंकर आहेत, कि इतकी वर्ष आपण 'सही-सलामत' राहिलो ह्याचंच आश्चर्य वाटावं. NCRB च्या सर्वेक्षणात म्हटलंय कि २००९ मध्ये एकूण २१,३९७ बलात्कार झालेत. दचकू नका हा आकडा वाचून. कारण हा आकडा full and final नाहीये. 'अब्रू'च्या भ्रामक कल्पनांत अडकून बलात्काराच्या किती घटना unregistered जातात हा एक स्वतंत्र अभ्यासाचा विषय होऊ शकेल. असो, मूळ मुद्द्यापासून मी भरकटतेय.
तर, मूळ मुद्दा हा, कि ह्या झाल्या फक्त बलात्काराच्या घटना. पण स्त्रियांविरुद्ध होणाऱ्या एकून अपराधाची संख्या आहे 203804. ह्यात sexual harassment, kidnapping, abduction, molestation domestic violence, trafficking सारख्या अनेक गोष्टींचा अंतर्भाव आहे. आणि आधी म्हटल्या प्रमाणे, नोंदणी केल्या जाणाऱ्या घटना मूळ घटनांच्या काही टक्केच आहेत फक्त. म्हणजे आजूबाजूला होणाऱ्या घटना नक्की किती असतील ह्याचा अंदाज लावायचा प्रयत्न जरी केला तरी अंगावर शहरा येतो. हो ना? नुसतं वाचून जर असा शहारा येतो, तर विचार करा,ज्या मुली, ज्या स्त्रिया रोज या दिव्यातून जातात त्यांची परिस्थिती काय होत असेल? आणि दर वेळी ह्या मानसिकतेचा त्रास व्हायला बलात्कारच झाला पाहिजे किंवा सासरच्यांनी जाळून मारलं पाहिजे असं नाहीये, रस्त्यावर, ऑफिसमध्ये, रेल्वे स्टेशनवर, ट्रेनमध्ये, बसमध्ये इतकंच नाही तर कधी कधी आपल्याच घरात, आपल्याच परिचितांकडून दर दिवशी सामोरं जाणं सुद्धा तितकाच कठीण आहे. आणि तरीही रोज,प्रत्येक स्त्री नव्या उमेदीनं घराबाहेर पडतेय. ही हिम्मत निश्चितच दाद देण्याजोगी आहे.
माफ करा, मी परत मुद्द्यापासून भरकटले. तर, ह्या लेखाचा प्रपंच काय आहे हे तुमच्या अजूनही लक्षात आलेला नसणारे. So, मी सांगते.
अशातच एक इंग्रजी मासिकात एक लेख वाचला. लेख दिल्लीत गाझियाबाद भागात राहणाऱ्या एक महिलेला केंद्रस्थानी ठेवून लिहिला गेला होता खरा पण तसा तो लेख सबंध स्त्री वर्गाच्या जिव्हाळ्याचा विषय होऊ शकतो. होऊ शकतो अशासाठी म्हणतेय कारण ह्या विषयावर कधी बोललं गेल्याचा मला तरी लक्षात नाहीये.
ही स्त्री,जी एक BPO मध्ये उच्च पदावर कार्यरत आहे. कामाच्या आडनिड्या वेळा आणि दिल्ली सारखं Not So Safe मानलं गेलेलं शहर. आणि म्हणूनच ह्या महिलेला आपल्या जवळ बंदूक बाळगण्याचा परवाना हवाय. तिची ही इच्छा ऐकल्यावर तिच्या मित्रपरिवारालाही आश्चर्य वाटलंय म्हणे. पण मला तिची ही मागणी पटली. त्या इच्छेमागचं कुठलंही विश्लेषण नं वाचता.
तिचं म्हणणं असं आहे, की मदतीसाठीचा आरडा-ओरडा, तिखट/मिरपूड, किंवा अगदी pepper-spray ह्या गोष्टीही अगदी ऐनवेळी उपयोगात येतातच असं नाही. खरं तर मदतीसाठीच्या आरडा-ओरड्याचा फायदा नाहीच होत. लोकं स्वत:च्या जीवाच्या भीतीनी मदतीसाठी पुढेही येत नाहीत. अशा वेळी हातात शस्त्र असेल, तर confidence येतो. समोरचा आपल्याला सहजा-सहजी अपाय पोचवू शकत नाही ही भावना थोडी जास्त प्रबळ होते आणि त्या परिस्थितीचा मुकाबला कारण जरा सोप्पं जातं. आणि सहाजिकच एक 'स्त्री' कडून असा प्रतिकार अपेक्षित नसल्यामुळे हा हल्ला करणारा सुद्धा बावचळतो थोडं. आणि हीच ती स्वत:ची सुटका करून घेण्याची वेळ.
काही जणांना हा मार्ग आततायीपणाचा वाटू शकतो. पण आज स्वातंत्र्याला ६४ वर्ष झाल्यानंतरही स्त्रीला अशा उपायांचा विचार करावा लागतोय हे त्याहून जास्त भयंकर नाहीये का? ह्या उपयातुन काही निष्पापांना अपाय होण्याची शक्यता मी नाकारत नाहीये. प्रत्येक कृतीचे चांगले आणि वाईट असे दोन्ही परिणाम असतातच. आणि हा उपाय जर मोकळा केला गेला तर ह्यातून स्त्रिया स्वत:च संरक्षण निश्चितच करू शकतील असा मला वाटतंय.
हाच प्रश्न मी एक social networking site वर टाकला होता. तिथे मला ह्या प्रश्नाला थोडा-बहुत प्रतिसाद मिळाला. त्यातली एक प्रतिक्रिया चांगलीच बोलकी आहे. ती अशी: ' हत्यार बाळगणे ठीक आहे, पण हत्यार वापरायची हिम्मत कशी आणणार ? त्यासाठी जर काम झाले तर हत्यार वापराची गरजच संपेल'. आजही आमच्यात हिम्मत नाहीये हाच समज रूढ आहे समाजात आणि मुख्य म्हणजे पुरुषी मानसिकतेत. सगळ्यात आधी बदलायला हवंय ते हे. हा दृष्टीकोन, हा समज, पुरुषांची स्त्रियांकडे बघण्याची दृष्टी.
हातात शस्त्र आलं तर आपल्याला एक supplement नक्की मिळेल. पण आंतरिक हिम्मत असेल ना, तर वाकड्या नजरेनं बघणारा पन्नास वेळा विचार करेल. नाही का?
By the way, given a chance मी हा पर्याय मोठ्या आनंदानं आणि अभिमानानं स्वीकारेन. एक झक्कास बंदूक बरोबर घेऊन हिंडायला मला जाम मज्जा येईल!
(मला ओळखणारे म्हणतील: हो, ह्या भवानीला तर कारणच हवंय एखादं हत्यार ठेवायला!)
पण, खरोखरंच, संयत पणे वापरता आला, तर ह्या सारखी supplement नाही!
शेवटी Women Empowerment म्हणजे तरी वेगळं असं काय आहे? आपलं आपण समर्थ असणंच ना?
how true are ur thoughts. many a times i feel that (of course there are many a good honourable exceptions, yet)these males try to rape us with their looks, glances, and if possible touches (Have you travelled in mumbai local in a general compartment? then u will agree with me) why is that the many men consider us free entertainment.
ReplyDeleteonly men can help us to feel safe. they have to assure us that for them wer are just another human being and not a thing of lust
the another thing i should admit that we women are scared of the phsycial strength that a man possesses.
the other day when i met with an accident, the scooterwala was at fault who had failed to honk on the turn, and started arguing that it was not his fault that the horn on his two wheeler had failed and the brakes were not in good condition. instead of giving him one slap i was taken aback by the way that he was defending his faults and morely because i thought that i would not be able to stop his slap if the situation arose
so i once again ask all my friends whom i know and whom i do not know to help us to overcome our insecurities
come, join us to make our life better
@ Aai,
ReplyDeleteThis is exactly what I mean. We women are the other half of the world. The better half actually. And yet men can't look at us as human being. We are nothing more than a "thing" to them. Why are we perceived as a mean of pleasure only?
How many times would women need to prove their caliber? And to whom? And WHY?
प्रतिक्रिया अवांतर आहे त्याबद्दल आधीच माफी मागतो.
ReplyDeleteअरे वा.. आपल्यासारखंच अजून कोणीतरी 'वटवट' करणारं दिसल्याने आम्ही अत्यंत आनंदित झालो आहोत :) 'वटवट' शब्द असलेला अजून एखादा ब्लॉग असेल किंवा सुरु होईल असं मला कधी स्वप्नातही वाटलं नव्हतं.. :)).
लेखनास शुभेच्छा !